۱۳۸۹ شهریور ۳, چهارشنبه

آیا روزه گرفتن برای بدن مفید است؟(نوشتار یکم)


شاید ماه رمضان بهانه مناسبی باشد تا فلسفه روزه داری و مضرات یا فواید احتمالی آن مورد بحث قرار گیرند. به رغم آنکه پاره یی اشخاص بر حسب باورداشت های سنتی شان، هرساله سیکل سی روز روزه گرفتن و بستن دهان شان را تکرار می کنند اما غالبن برای یافتن حقیقت و علت درونی فعلی که انجام می دهند کوششی نمی کنند.

روزه چیست؟

روزه در ادیان مختلفی چون اسلام، کلیمیت، مسیحیت و بهاییت دیده می شود. با وجود تفاوت هایی که در نحوه و زمان روزه داری وجود دارد وجه تشابهات بارزی نیز مشهود می باشد.

آنچه که در اسلام به عنوان روزه عنوان می شود، بستن کامل دهان فرد به روی هر نوع خوردنی و آشامیدنی در طول زمان مشخصی است که از اذان صبح تا اذان مغرب ادامه می یابد. بسته به حرکت ماه رمضان– که ماهی عربی و بر مبنای قمری است – بر ماه های خورشیدی، طول مدت اذان صبح تا مغرب می تواند نسبتن کوتاه یا بسیار طولانی مدت باشد.

در روند روزه داری، شخص به علت کمبود انرژی ناشی از کاهش قند خون، دچار افول و رکود می شود. این کاهش قند خون که البته با افت فشار خون و عدم توانایی قلب و عروق همراه است، در سنین و جنسیت های مختلف متفاوت است. چنین حالاتی برای دختران خردسالی که بر طبق دستور علما و فقهای جنایتکار اسلامی ملزم می باشند تا از سن نه سالگی روزه داری را به مانند بزرگسالان به جا بیاورند گاهی اوقات مهلک و مرگبار می باشد.

افت قند خون در ساعات پس از ظهر، آنقدر جدی خود را نمایان می کند که عملن شخص روزه دار قادر به انجام امور روز مره خود نیست و میل به استراحت و خواب در وی پدیدار می شود که در واقع ناتوانی یا به زبان ساده کم آوردن مغز در مدیریت بدن، شخص را به لختی و یکجا نشینی گرفتار می سازد.

جنون موقت حالتی است که برخی از مسلمانان سنتی از آن به عنوان الهامات خدایی یاد می کنند. این حالت که به علت کمبود شدید و کشنده قند خون بر برخی عارض می شود توهماتی را در ذهن آشکار می کند که گاهی به شکل صدایی مبهم و با منشایی نامشخص، توجه شخص را به خود جلب می کند. این در واقع آخرین تلاش های مغز برای دریافت قند می باشد که مرحله پس از آن بیهوشی و اغماست.

گذشته از وضعیت جسمی روزه دار، حالات روحی و روانی وی جنبه خطرناک تر داستان است. روزه دار بی صبرانه انتظار می کشد روز پایان یابد تا به سمت خوردنی و نوشیدنی های دلخواهش یورش ببرد. عمدتن سفره هایی که – حتا در خانواده های نسبتن فقیر – برای افطار گسترده می شوند در قیاس با سفره های معمول و روتین شان بسیار مفصل تر و به قولی پُر و پیمان تر است. انواع شیرینی های آکنده از شکر( مانند زولبیا و بامیه)، چندین نوع سوپ یا آش، شله زرد، خرما، دوغ، ماست و.... تنها خوردنی های وعده اول( افطار) هستند و سفره بزرگی که بعد از آن برای شام انداخته می شود خود حدیث دیگری دارد.

در عمل فرد در طول ماه رمضان چندین برابر بیش از ماه های دیگر چربی، شیرینی و کالری مصرف می کند اما با این تفاوت که طی ساعات روز، گرسنگی مخربی را تحمل کرده و بازدهی اش را به کمتر از نصف می رساند و سپس با آنچنان ولعی مشغول تناول غذا شده که به دستگاه گوارش خود شوک وارد می کند.

روزه نه تنها در طی روز به شخص روزه دار فشار عصبی و جسمی وارد می سازد بلکه در دراز مدت برای اعضای بدن وی مضر می باشد. امتناع از نوشیدن آب – به خصوص در روزهای گرم و طولانی – کلیه ها را با مشکل رو به رو می سازد و البته تولید ترشحاتی سمی مانند اوره در خون نیز از پیامد های روزه داری است که آن نیز به نوبه خود برای کلیه ها زیان آور می باشد. همینطور ضعف و گرسنگی و به دنبالش ترشح شیره معده، به مرور فرد را مستعد زخم دستگاه گوارش می نماید.

در پایان هر رمضان، روزه گیران معمولن چند کیلو اضافه وزن پیدا می کنند که ناشی از نه فقط اضافه خوردن بلکه بد خوردن غذا می باشد.

کمبود قند خون در طی روز، شخص را نسبت به شیرینی های پر شهد و شکر وسوسه می کند و اشتهای مفرط به خوردن غذاها وادارش می کند به محض آغاز افطار، چند برابر حد معمول بخورد و از آنجایی که طی روز و ساعاتی که مشغول کار و فعالیت است مجوز خوردن هیچ طعامی را ندارد در نتیجه می کوشد تا در ساعات واپسین شب و پیش از رفتن به بستر، خوردنی های دلپسند خود را – که عمدتن مملو از کالری هستند - بخورد و بعد بخوابد. در چنین حالتی معمولن همه آنچه که وارد بدن می شود چربی های شکم و دور کمر را افزایش خواهد داد.

روزه گرفتن بیش از آنچه حالتی روحانی و کوشش برای پاکسازی نفس باشد بالعکس نفس را حریص تر می کند. روزه داران در طول ساعات عذاب آوری که تجربه می کنند غیر از اینکه ناخواسته بازدهی مفیدشان را به حداقل رسانده و در محیط کار خود عملن تبدیل به نیرویی ناکارآمد می شوند، به شخصه ساعات تلخ و زجرآوری را نیز تحمل می کنند. شاید پاره یی از افراد خامکارانه تصور کنند این زجر و شکنجه از نوع مفید آن می باشد و قدرت روحی را افزایش خواهد داد. اما تجربیات علمی و عملی خلاف چنین نظری را اثبات می کنند.

ادامه دارد

_________________

نگاشته شده در تاریخ سوم شهریور دو هزار و پانصد و شصت و نه شاهنشاهی

۱ نظر:

مرتضی گفت...

با درود و سپاس فراوان، منتظر شماره آتی این نوشتار هستم. ضمن اینکه آرزوی شادکامی و تندرستی برای‏تان دارم.